Cây Ngâu tàu - Cây Thuốc Nam Quanh Ta

Cây Ngâu tàu. Tên khoa học: Aglaia odorata Lour. (Nguồn ảnh: Internet)

Ngâu tàu

Ngâu tàu, Ngâu dại, Cơm nguội - Aglaia odorata Lour., thuộc họ Xoan - Meliaceae.

Mô tả: Cây gỗ nhỏ 4-7m, gỗ vàng vàng. Lá kép lông chim thường mang 3-5 lá chét to, dài 4- 9cm, rộng 1,5-3cm, không lông, chóp tù, gốc nhọn, cuống chung hơi có cánh. Chùm hoa ở nách lá, dài bằng lá hay hơn. Hoa vàng, rất thơm, tạp tính. Quả hạch to 1-1,5cm, khi chín có màu đỏ, chứa 1 hạt; hạt có áo hạt. Có thứ mà lá chỉ có 3 lá chét dài 5-13cm, rộng 2,5-5cm (var. chaudocensis Pierre ex Pell.) rất phổ biến khắp Đông Dương. Hoa tháng 6-7.

Bộ phận dùng: Hoa, cành, lá - Flos, Ramulus et Folium Aglaiae Odoratae.

Nơi sống và thu hái: Loài của Malaixia, Thái Lan, Trung Quốc, Philippin và Việt Nam. Cây mọc hoang trong các rừng thưa, nhưng thường được trồng nhiều làm cây cảnh. Lá thu hái quanh năm. Thu hái quả khi quả chín, phơi khô.

Tính vị, tác dụng: Hoa có vị ngọt, cay, tính bình; có tác dụng hành khí giải uất, cành lá tính bình hơi ôn; có tác dụng hoạt huyết tán ứ, tiêu thũng giảm đau. Rễ gây nôn.

Công dụng: Hoa thơm, thường dùng để ướp trà. Ở Campuchia, người ta dùng quả giã ra, uống với nước làm thuốc nôn mửa và dùng lá để trị bệnh ghẻ. Ở Thái Lan, rễ được dùng làm thuốc gây nôn.

Ở Trung Quốc, hoa được dùng trị khí uất ngực đau nhói, ăn không tiêu, bụng đầy trướng. Cành, lá dùng để trị đòn ngã gãy xương, ung nhọt. Ngấy Ngấy, Ngấy hương, Đùm đũm hương - Rubus cochinchinensis Tratt., thuộc họ Hoa hồng - Rosaceae.

Mô tả: Cây bụi, mọc dựa vào cây khác, phân cành nhiều, cành vươn dài, có gai nhỏ cong về phía gốc. Lá kép có 5 lá chét, lá chét giữa lớn hơn cả; những lá ở trên có 3 lá chét hình mũi mác; mặt trên lá màu xanh, mặt dưới có lông màu trắng ngà hoặc vàng sẫm, mép lá khía răng cưa; cuống chung dài, có gai. Hoa trắng mọc thành chùm ở nách lá gần ngọn. Quả hình cầu gồm nhiều quả hạch con, màu đỏ. Hoa quả tháng 5-7.

Bộ phận dùng: Thân, lá, quả - Caulis, Folium et Fructus Rubi Cochinchinensis.

Nơi sống và thu hái: Cây mọc hoang trên các đồi cây bụi, ven các rừng vầu vùng đồi núi khắp cả nước. Thu hái thân lá quanh năm, phơi khô dùng dần.

Tính vị, tác dụng: Ngấy hương có vị chua, hơi ngọt, tính bình, mùi thơm nhẹ; có tác dụng giúp tiêu hoá, bổ ngũ tạng, ích tinh khí, mạnh chí, thêm sức, giải độc, tiêu phù.

Công dụng: Quả Ngấy hương ăn ngon. Lá được dùng nấu nước uống thay chè. Uống luôn thì trừ được hàn thấp, đẹp da, đen tóc, nhẹ mình, sống lâu. Thường dùng chữa tiêu hoá kém, phù thũng, viêm gan vàng da.

Liều dùng 15-30g hay hơn. Dân gian dùng dây nấu nước uống và tắm chữa sản hậu, thân lá sắc uống giải nhiệt và phối hợp với các vị thuốc khác chữa đái vàng, đái buốt.

Đơn thuốc:

1. Chữa cảm thấp, nôn mửa, gai lạnh, ăn uống không tiêu: Dùng 40-50g lá Ngấy khô sắc uống. 756 Có thể phối hợp với Gừng sống 3g và lá Sả 20g sắc uống.

2. Chữa phù thũng: Thân lá Ngấy hương sao vàng sắc uống phối hợp với rễ Cỏ tranh, cỏ mần trầu.

3. Chữa vàng da: Thân lá Ngấy hương sắc uống, cùng với thân và lá cây Vằng, liều lượng bằng nhau.

4. Chữa tóc khô cằn, hay rụng: Dùng quả Ngấy hương ăn và ép dầu bôi vào chân tóc hằng ngày.

Nguồn tham khảo: Tuyển tập 3033 cây thuốc đông y - Tuệ Tĩnh

Bài viết trên cung cấp những thông tin cơ bản về cây Ngâu tàu. Bạn đọc có thể tham khảo để điều chỉnh chế độ dinh dưỡng và cải thiện sức khỏe.

Lưu Ý

Không nên dựa vào để tự chữa bệnh do liều lượng và đặc tính thuốc có thể thay đổi tùy vào thể trạng của mỗi người.

Nếu có thắc mắc về liều lượng và các bài thuốc từ Ngâu tàu, bạn nên trao đổi trực tiếp với bác sĩ chuyên khoa y học cổ truyền.

Ngâu tàu || Cây Ngâu tàu || Aglaia odorata Lour. || Tác dụng của cây Ngâu tàu || Tìm hiểu về cây Ngâu tàu || Cây thuốc || Thuốc nam || Cây Thuốc nam || Cây cỏ thuốc quý || Cây dược liệu || Cây thuốc đông y || Cây thuốc quanh ta || Tra cứu cây thuốc nam || Tra cứu dược liệu