Xôi vò - Món ăn truyền thống Việt Nam

Hình minh họa: Xôi vò. Món ăn truyền thống Việt Nam

(Nguồn ảnh: Internet)

Xôi vò

Chuẩn bị vật dụng gồm xửng hấp nhiều nước, vài khăn vải khô, sạch; cối chày hoặc máy xay cắt, gia vị, dầu ăn, đường trắng loại xay nhuyễn mịn.

Vật liêu - thục hành

1. Ngâm nếp - đây là khâu phải làm trước 12 tiếng đồng hồ, gồm: 1 kg nếp ngon, vo sạch, cho nếp vào một cái nồi, châm nước lạnh vào ngập mặt nếp, để qua 12 giờ. Sau khi ngâm, để nếp trong rá cho thật ráo nước rồi đổ ra nia, khay, dùng khăn vải khô, sạch, lau vùi khăn trong nếp cho nếp thật ráo nước, thay khăn khi thấy khăn ướt. Sau khi lau nếp, trộn đều trong nếp 1 muỗng cà phê vun muối + 3 muỗng súp dầu ăn.

2. ½ kg đậu xanh cà (là loại đậu xanh khô đã đải vỏ, “cà" bể ra làm hai, mới có tên là đậu xanh cà để phân biệt với đậu xanh còn nguyên hột, nguyên vỏ) ngâm nước nóng trong khoảng 2 giờ cho đậu nở. Hong chín đậu trong xửng cho thật chín mềm, mang ra để nguội bớt, dùng chày cối quết đậu thật nhuyển, đánh tơi cho đậu thật mịn rời là được và đậu xanh phải thật khô ráo chứ không dẻo. Nếu các bạn ở nước ngoài không sẵn cối chày cứ cho đậu xanh đã hong chín vào máy xay cắt để làm đậu tơi mịn (xem hình minh hoạ) và làm đi làm lại hai, ba lần cho đậu phải thật nhuyển mịn như bột.

3. Sau khi trộn dầu và muối vào nếp, cho đậu đã làm mịn nhuyễn vào nếp trộn cho thật đều. Trong quá trình trộn đậu nếp phải xốc trộn đều để bảo đảm tất cả nếp đều bám đậu và không dính cục lại với nhau.

4. Dùng xửng lớn, có tầng hấp lổ nhỏ, loại chuyên dùng để hong gạo nếp. Không hong nếp đã trộn đậu quá nhiều mỗi lần hong, tùy xửng lớn nhỏ, trải một lớp nếp đậu dày chỉ chừng 5cm, nếp sẽ chín nhanh và đều hơn là trải dày. Cho nhiều nước vào nồi, để nước thật sôi rồi mới bắc xửng nếp lên, đậy nắp kín, hong nếp. 1 kg nếp đậu hong trong khoảng 35 - 40 phút là chín, sau khi xôi chín, mở nắp, rắc đều vào nếp 2 muỗng súp đường cát xay/1kg nếp đậu, dùng đũa trộn đều rồi bắc xuống ngay, không hong nữa. (nếu muốn xôi ngọt nhiều thì thêm 1 - 2 muỗng súp đường)

5. Xôi đã chín, bới ra khay rộng hoặc nia sạch, dùng quạt tay hoặc đặt quạt máy, quạt liên tục vào xôi, vừa thổi quạt với dùng đũa xới đều xôi lên cho xôi nguội nhanh và rời hạt. Xôi vò nấu khéo là hạt xôi đều bám đều đậu và rời hạt hoàn toàn. Nếu làm không kỹ các khâu, xôi sẽ vón cục, nếu bị ít, chữa bằng cách chà bóp nhẹ tay những cục xôi vón lại cho rời hạt.

6. Lưu ý: xôi vò bị vón cục nhiều là do nếp còn bị sũng nước, hạt nếp không được lau kỹ cho ráo sau khi ngâm. Hạt xôi không bám đều một lớp đậu mịn, đậu còn lẫn trong xôi là do đậu đã làm chưa đạt độ mịn nhuyễn mịn đúng. Nếu chọn nếp không ngon, đậu xanh bị sượng cũng sẽ làm hư món xôi. Xôi vò là món ăn nguội và nấu đạt yêu cầu là có thể bốc tay để nhấm nháp từng hạt xôi nhưng cũng có thể vắt dính chắc lại thành từng nắm.

7. Món chè dân tộc truyền thống để ăn kèm xôi vò là chè đường. Có cách làm rất đơn giản như sau: - nấu tan 500gr đường với 2 lít nước, để nước đường sôi nhỏ lửa trên bếp.

–  Hoà tan 100gr bột sắn dây với ½ lít nước, lược lại qua rây để loại bỏ bột vón cục nếu có.

–  Dùng đũa vừa khuấy nuớc đường vừa châm từ từ nước bột vào, nước đường sẽ sánh lại từ từ, tùy chất luợng bột, thấy hỗn hợp vừa sệt lại và trở trong là được, không nhất thiết phải dùng hết lượng bột đã pha, đừng để chè trở thành dạng đặc. Tùy thích cho vào vài giọt tinh dầu hoa bưởi hoặc vài nụ hoa bưởi tươi nếu có.

–  Món chè đường nếu cho đậu xanh cà đã hong chín vào, khuấy đều sẽ thành món chè hoa cau. Đây cũng là món chè truyền thống của vn rất thường dược dùng để cúng trong các dịp thôi nôi, đầy tháng trẻ em... Và cũng dùng ăn kèm xôi vò. Nếu muốn làm chè hoa cau thì với phân luợng 2 lít nước đường dùng khoảng 150gr đậu xanh cà là vừa. Sau khi hong chín đậu, rắc từ từ đậu vào chè đã sệt lại nhưng còn bắc trên bếp, vừa rắc vừa khuấy nhẹ tay cho đậu trộn đều vào nước chè sệt là được.

–  Xôi vò còn dùng làm món ăn mặn với heo quay, gà quay, chả lụa... Tùy ý.

Xôi vò || Món ăn truyền thống Việt Nam || Hướng dẫn làm Xôi vò || Công thức nấu ăn || Món ngon mỗi ngày