Bách Khoa Tri Thức

Khả năng lặn của những động vật có vú thở không khí thì thật ngoạn mục: hải cẩu, cá heo đều có thể lặn hơn 1.000m. Cá nhà táng đã được ghi nhận ở độ sâu gần 2,4km và những thứ bên trong dạ dày một con cá nhà táng cho thấy nó đã ăn một loại cá nhám góc chỉ

Những tảng băng ở Nam cực chiếm khoảng 70% lượng nước ngọt của thế giới, và vì 1,2 tỉ người không dễ dàng tiếp cận với nguồn nước uống được, ý tưởng mang băng về từ Nam cực đã được nhắc lại nhiều lần từ khi nó được nêu ra lần đầu tiên cách đây 50 năm bởi t

Loài nhện có thể giăng được những cái mạng nhện gần như chơi vơi giữa trời, không bấu víu vào chỗ nào. Làm sao chúng làm được điều đó? Câu trả lời là, con nhện trèo lên trên một điểm trống trải - như trên đầu một hàng rào - tìm xem gió đang thổi từ hướng n

Chắc chắn là trái đất cách xa mặt trời nhất vào khoảng tháng 7 - xa hơn khoảng gần 4 triệu km so với tháng giêng - và điều đó có nghĩa là nhiệt lượng mà trái đất nhận được từ mặt trời sẽ ít đi khoảng 6%. Rõ ràng là khoảng cách từ trái đất tới mặt trời khôn

Nếu không tìm kiếm hóa đơn đi chợ của một con khủng long tay dài, chúng ta có lẽ ít có hy vọng hiểu được chính xác tại sao một con quái vật nặng 50 tấn, dài hơn 20m có thể tự ăn no được. Nhưng ta có thể thực hiện vài phỏng đoán bằng việc giả định rằng nhữn

Điều phải lo lắng là khi trái đất nóng lên quá nhiều và băng Bắc cực tan chảy, tạo thành nước ngọt có tỉ trọng thấp hơn nước biển - sẽ gây ra sự đứt đoạn trong lưu thông của dòng hải lưu ấm Gulf Stream. Điều này có thể dẫn đến sự tụt giảm nhiệt độ của vươn

Khoảng 1/10 con người là thuận tay trái và những nghiên cứu về hình vẽ của con người trải dài hơn 5.000 năm đã cho rằng tỉ lệ này gần như được giữ không đổi trong suốt quãng lịch sử được ghi nhận. Tuy nhiên, một thiên hướng dùng tay phải mạnh như vậy chỉ c

Những nhà môi trường học rất thích gọi rừng của thế giới nói chung và rừng Amazon nói riêng là “lá phổi của hành tinh”, ngụ ý rằng nếu chúng ta không ngừng việc phá rừng ngay, tất cả chúng ta đều sắp phải thở hổn hển.

Đối với con người, uống nước biển sẽ có một kết quả ngược lại là cái chết do mất nước. Bởi vì khi lượng muối trong dịch cơ thể tăng lên, phần nước tinh khiết trong các tế bào sống sẽ bắt đầu rỉ ra ngoài để cân bằng nồng độ muối ở hai bên màng tế bào (quá t

Với những phương cách của mình, khối lượng khổng lồ của trái đất có thể sẽ rất vui lòng để xoay mãi trong một môi trường chân không không có ma sát. Nhưng thực tế, mặt trời và mặt trăng đang đều đặn làm chậm trái đất lại qua sức kéo thủy triều mà chúng tác

Có rất nhiều những câu chuyện về mèo sống sót sau những cú rơi từ rất cao chỉ với những thương tích tương đối nhỏ. Các nhà khoa học thú y gọi nó là ‘Hội chứng lên cao’ và đã viết rất nhiều điều thông thái về chủ đề này, mô tả những trường hợp mèo rơi từ 32

Lời giải thích cho hơn 1 tỉ tỉ m3 nước có trên bề mặt trái đất sau khi trái đất hình thành đã bắt đầu được đưa ra từ những năm 1970. Lượng nước lớn như thế đã từng được cho là xuất phát từ băng đá bị kẹt trong những hạt bụi đã tạo nên các đám mây nguyên th

Dĩ nhiên bánh mì mốc meo thì tốt nhất là nên tránh cho vịt ăn bởi vì các bào tử có thể gây ra nhiễm trùng hô hấp. Nhưng bánh mì mới thì có tốt cho vịt trong ao không?

Vào khoảng thế kỉ thứ tư TCN, Aristotle đã tuyên bố rằng: “tính tròn của trái đất có thể được chứng minh bằng chính sự khôn ngoan của chúng ta”. Ông đã đưa ra nhiều cách để chứng minh rằng chúng ta đang sống trên một quả cầu khổng lồ. Ví dụ, những người th

Những cố gắng để ước tính dung lượng của một chất nặng 1,5 kg trong hộp sọ của chúng ta được thực hiện khoảng nữa thế kỉ trước, khi mà sự phát triển của máy tính điện tử đã kích thích việc so sánh giữa bộ nhớ yếu kém của máy tính với một dung lượng nhớ (gi

Hành động phản xạ kì lạ này, đôi khi được gọi là hắt hơi do ánh sáng (Photic sneezing) tác động tới khoảng một trong bốn người. Nó có thể là do di truyền, dù nó hoàn toàn vô dụng - cũng giống như những đặc tính di truyền kì lạ khác như khả năng ngọ nguậy t

Các tế bào tạo nên cơ thể chúng ta thì liên tục được thay thế và hồi phục, tuổi thọ tối đa của các tế bào thường có mang một vài mối quan hệ với chức năng của chúng. Những tế bào bạch huyết chiến đấu với bệnh tật có thể chỉ sống một vài giờ với vai trò hoạ

Đầu những năm 1970, các nhà khoa học đã công bố công trình mô tả cách mà con tinh tinh tên Washoe được dạy ngôn ngữ dấu hiệu của Mỹ (American Sign Language 34 ASL) và đã sử dụng nó để chuyện trò với người chủ của mình. Từ đó, họ tuyên bố là đã dạy ASL cho

Bạn có bao giờ thấy bức tranh một chiếc thuyền buồm lớn đang bị tấn công bởi một con mực khổng lồ chưa? Thật khó tin phải không?

Thường người ta nghĩ rằng đây là kết quả của quá trình đẻ trứng nhưng điều này lại thất bại trong việc giải thích tại sao một số loài chim, chẳng hạn như đà điểu, đẻ ra những quả trứng tròn hoàn hảo. Còn nếu cho rằng hình dạng tròn này đáp ứng cho yêu cầu

Đây là một trong những điều bí ẩn không bao giờ lắng xuống. Tính cho tới giờ, đã hơn một tá lý thuyết được đặt ra trong thế kỉ vừa rồi hoặc hơn. Năm 1871, Charles Darwin đã có một giả thiết hoàn toàn hợp lý rằng sự đi hai chân là để giải phóng bàn tay cho

Charles Darwin lý luận rằng sự vặn vẹo quằn quại của chúng ta khi đáp ứng lại việc cù léc là một phần của phản xạ tự nhiên giúp ta thoát khỏi những kẻ tấn công khi chúng đã tóm được những phần dễ tổn thương của cơ thể chúng ta. Vì vậy, chúng ta không thể t

Một vài ngày sau khi cơn sóng thần Ấn Độ Dương nổi lên (26-12-2004), các báo cáo bắt đầu cho thấy một mức tử vong thấp tới kì lạ của động vật hoang dã. Theo các nhân viên của Công viên quốc gia Yala ở Sri Lanka, nơi đã có 60 người thiệt mạng, thì họ đã khô

Có lẽ tất cả mọi người đều biết câu trả lời này: hoạt động mao dẫn, trong đó sức căng bề mặt của nước dẫn hơi ẩm lên qua những mao mạch dạng ống nhỏ trong thân cây. Có một vấn đề với cách giải thích này: nếu nó đúng, cây cao nhất thế giới sẽ có kích thước

Đúng vậy, đặc biệt trong thời tiết nóng và ẩm. Sóng âm được hình thành mỗi khi có một cột không khí - hoặc bất kì thứ gì khác - bị nén ép và kéo căng luân phiên với nhau. Âm thanh tiêu hao một lượng năng lượng để hình thành sự dao động trong không khí nhưn

Có một điều chắc chắn là: một tiếng động hoàn toàn là điều kiện cần chứ không phải đủ để có một tiếng vọng, tiếng động phải được phát ra trong một nơi mà tiếng vọng có thể nghe được. Vịt thường sinh sống ở những cái ao nông, được bao quanh bởi những vật li

Nỗ lực đầu tiên để định lượng hiệu ứng làm lạnh của gió được thực hiện năm 1939, trong luận án tiến sĩ của nhà địa lý học và khoa học Paul Siple. Làm việc với Charles Passel, ông đã thực hiện một loạt các thí nghiệm Ở Nam cực để tìm hiểu sự liên kết giữa v

Nhà vũ trụ học vĩ đại giáo sư Fred Hoyle cũng đã đề ra một điều tương tự trong những năm 1970, cho rằng không có đủ thời gian cho sự ngẫu nhiên tự nó có thể tạo ra những kỳ quan như là con người và vũ trụ đã tồn tại mãi mãi. Tuy nhiên, ngài Fred đã hiểu sa

Đây có vẻ là một câu hỏi quá dễ: đó chỉ là việc tìm hiểu tỉ lệ giữa khối lượng riêng của tuyết với khối lượng riêng của nước mưa rồi nhân tỉ số đó cho thể tích tuyết sẽ ra được thể tích nước mưa tương ứng.

Không phải điện thế cao tại một điểm nguy hiểm mà chính là sự chênh lệch điện thế lớn mới nguy hiểm, bởi vì điều này sẽ sinh ra một dòng điện chạy từ điểm này tới điểm kia. Nó cũng giống như đi lại trên tầng thứ 100 của tòa nhà chọc trời; chỉ có độ cao thì

Cầu vồng là vật thể có liên quan nhiều đến vị trí của mặt trời, các đám mây gây mưa và chính chúng ta. Chúng chỉ xuất hiện khi mắt của bạn ở vào vị trí chắn các chùm ánh sáng màu sinh ra khi các tia mặt trời gặp nước mưa bị khúc xạ và phản xạ lại.

Đây là một trong những câu hỏi mà phải nhờ vào ‘sự tích của Darwin’, câu chuyện mà ngày xửa ngày xưa, nam giới và nữ giới đều cho con bú, cho đến khi sự đột biến ngẫu nhiêu sinh ra những người đàn ông không thể cho con bú nhưng lại tốt hơn trong chiến đấu

Có vẻ như câu trả lời dường như rất rõ ràng: chạy luôn luôn được chọn lựa nhiều hơn vì nó giảm thiểu thời gian chúng ta ở trong trời mưa. Nhưng sau đó các mối nghi ngờ bắt đầu xuất hiện. Tất cả các tài xế xe đều hiểu một người lái xe trong mưa càng nhanh t

Câu hỏi này thường được đưa ra bởi những kẻ nghi ngờ những hiện tượng siêu nhiên như thần giao cách cảm, cảm nhận từ xa. Có lẽ nó được đặt ra đầu tiên bởi nhà viết truyện khoa học viễn tưởng Isaac Asimov. Giả sử lợi thế tiến hóa như giác quan thứ sáu có th

Quy tắc việt vị gây ra nhiều tranh cãi hơn so với bất kì quy tắc nào khác trong bóng đá. Đơn giản nhất, quy tắc này xác định rằng một cầu thủ ở vị trí việt vị nếu: tại thời điểm trái banh được chuyền bởi một người đồng đội, chỉ có thủ môn ở giữa cầu thủ đó

Trong khi chúng trông có vẻ gần như một, hai sinh vật này thực ra lại thuộc về hai họ khá khác nhau. Đối với các nhà sinh vật học, chúng khác hẳn nhau cũng như giữa con người và khỉ đột (gorilla). Một cách khá đáng tin để phân biệt chúng là nhìn vào đầu ch

Mọi người thường không liên tưởng bóng đá với toán học cao cấp nhưng việc chấp vá mười hai hình ngũ giác màu đen và hai mươi hình lục giác màu trắng bao quanh trái banh truyền thống là kết quả của hai định lý sâu sắc.

Nếu đàn ông cũng có giá trị như phụ nữ về mặt sinh sản, điều này đã không còn là một câu đố lớn, nhưng thật tế thì đàn ông lại không quý giá về mặt sinh sản như vậy. Vì đàn ông có thể sinh ra một số lượng lớn con cháu trong khoảng thời gian mà phụ nữ chỉ m

Các quả banh golf có được hình dạng có nhiều lỗ đặc biệt như vậy cách đây khoảng một thế kỷ, khi các nhà sản xuất nắm bắt được các lợi ích của một phát hiện rằng một trái banh với bề mặt lỗ chỗ sẽ bay xa hơn và cao hơn so với những quả banh hoàn toàn trơn

Sau khi các giới hạn về vận tốc áp đặt lên mạng lưới tàu lửa ở Anh Quốc năm 2003 nhằm ngăn ngừa việc trật đường ray thì có vẻ như chẳng có cách nào các đường ray xe lửa đối phó được với thời tiết nóng. Còn nữa, mùa hè năm 2003, người Anh có các ghi nhận về

Mặc dù trong thế kỉ 21, thời gian và góc vẫn tiếp tục được tính bởi cùng một hệ đơn vị khó hiểu được sử dụng bởi người Sumeri cách đây hơn 4.000 năm. Chính xác nó được bắt đầu như thế nào thì vẫn còn bị tranh luận bởi các nhà sử học nhưng một học thuyết, đ

Để nhận biết, các cơn bão lớn được đặt tên theo một danh sách do US Weather Service (Cục Thời tiết Hoa Kỳ) lập nên. Trong rất nhiều năm, tất cả các tên đặt cho các cơn bão đều là tên dành cho phái nữ. Nhưng trong một cuộc biểu tình đòi bình quyền nam nữ nă

Qua nhiều thế kỷ, nhiều nhà toán học, kể cả Isaac Newton, đã lãng phí thời gian của mình để tính toán các con số của chữ số pi - mặc dù không phải họ luôn luôn thành công. Năm 1983, nhà toán học William Shanks đã lập một kỉ lục thế giới về việc tính toán b

Hình dạng của một bông tuyết là kết quả của các phân tử nước bám quanh một hạt bụi khí quyển và chuyển thành băng. Vì đây là một quá trình hoàn toàn ngẫu nhiên và xảy ra trong một môi trường mà nhiệt độ và độ ẩm thay đổi liên tục, cơ

Có nhiều người cho rằng trung gian chính là từ đồng nghĩa của trung bình, nhưng có một sự khác biệt giữa hai nghĩa của chúng và sự khác biệt đó không chỉ được quan tâm đến về mặt lý thuyết. Trung bình thường được sử dụng để ám chỉ một giá trị “điển hình”,

Hiệu ứng lấp lánh là kết quả của sự chuyển động hỗn loạn của không khí gây ra do nhiệt làm thay đổi mật độ của không khí và do đó làm thay đổi luôn các đặc tính quang học của không khí ở đó. Nhiệt bốc lên từ những tòa nhà trong các thị trấn bảo đảm không k

Có rất nhiều tranh cãi trong cả hai đề tài trên. Trong thập niên 1930, nhà vật lý đoạt giải Nobel Paul Dirac đã phát triển một học thuyết mà ngày nay được biết đến với tên gọi là “Giả thiết những con số lớn”, dựa vào sự tương đồng kì lạ của ba con số: cườn

Cầu vồng là kết quả của việc những giọt mưa ở trên đầu chúng ta bị chiếu bởi ánh sáng mặt trời từ phía sau chúng ta, sau đó các tia sáng này sẽ bị bẻ cong và phân tách ra thành các màu thành phần của nó. Các tia của ánh sáng có màu được sinh ra từ mỗi giọt

Một trong những thách thức thú vị nhất của việc viết bài trong khoa học chính là việc đưa ra các cách để mường tượng những thứ nằm ngoài những dãy số thông thường ta gặp. Làm tốt điều đó, các kết quả có thể tạo nên một ấn tượng rất lâu dài. Một cuốn sách v

Một điều chắc chắn là lợi thế sân nhà thật sự rất lớn trong bóng đá. Một nghiên cứu đồ sộ của hơn 4000 trận đấu tại giải Ngoại hạng Anh suốt những năm 1990, thực hiện bởi tiến sĩ Mark Dixon và tiến sĩ Michale Robinson của đại học City, Luân Đôn đã chỉ ra r