Bách Khoa Tri Thức

Bạn có biết máy điều hòa nhiệt độ tự động vận hành như thế nào không? Có thể là bạn không thấy vấn đề này quan trọng, nhưng ở những nơi cần tới điều hòa nhiệt độ thì sự tự động vận hành này sẽ rất quan trọng vì nhờ nó mà nhiệt độ được điều hòa một cách có

Ngôn ngữ không phải là một mớ quy luật ngữ pháp. Ngôn ngữ là phương tiện con người dùng để biểu đạt tư tưởng, cảm xúc của mình cho người khác hiểu. Ngôn ngữ có thể được tạo ra bằng những ký hiệu, âm thanh, điệu bộ, nét mặt, cử chỉ. Cũng có khi ngôn ngữ phố

Trong thiên nhiên có rất nhiều loại đường. Và “glucose” là một trong nhiều loại đường phổ biến thông thường nhất mà thôi. Đường “glucose” có trong mật ong, trong nhiều loại trái cây, đặc biệt là trong trái nho. Tên hóa học của đường glucose là “dextrose”.

Phân bón - “fertilizer” - là bất cứ chất gì khi ta thêm vào đất trồng thì sẽ giúp cho cây phát triển tốt tươi và hoa lợi dồi dào. Nếu là đất chưa từng được trồng trọt cày bừa gì thì có lẽ cần ít hay không cần đến phân bón. Nhưng cứ mỗi vụ thu hoạch là mỗi

Tháp Eiffel được thiết kế cho Hội chợ Triển lãm Quốc tế tại Paris năm 1889. Lúc đầu, người ta chỉ có ý định gán cho nó một ý nghĩa tượng trưng, đồng thời, là một cái gì đó mới lạ để hấp dẫn du khách, vậy thôi. Tháp là một khung thép kết cấu đẹp mắt và vươn

Có bao giờ bạn ao ước lượm được một hòn đá và biến nó thành viên kim cương chưa? Hoặc nắm trong tay một thỏi sắt và bỗng nhiên nó biến thành một thỏi vàng chưa? Ai mà ước vậy chắc bạn sẽ cho là điên. Ấy vậy mà thời xa xưa đã có lúc người ta ước vậy đó. Và

Cam thảo là rễ của một loại thảo mộc thuộc họ đậu. Tên khoa học của nó là Glycyrrhiza glaba. Từ glycyrrhiza có nghĩa là “rễ cây có vị ngọt”.

Cây diêm quẹt có một lịch sử phát triển lâu dài. Ngay từ lúc con người còn sống trong hang thì con người cũng đã có cách đánh lửa rồi. Có thể là họ đã cà hai viên đá lửa với nhau.

Khi một công ty gọi vốn bằng cách chia vốn đó thành những phần nhỏ bằng nhau mà người góp vốn vào công ty đó có thể góp một hoặc nhiều phần thì mỗi phần đó được gọi là cổ phần. Người góp hay người sở hữu cổ phần gọi là cổ đông. Mỗi cổ phần được thể hiện bằ

Trong số các loại sợi dùng để chế tạo vải may quần áo thì bông vải là quan trọng nhất, có thể nói đó là vật liệu chủ yếu. Vì nhiều lý do, chẳng hạn, tự nó, bông vải đã có sợi, do đó dễ se thành sợi mà không tốn nhiều công của đồng thời dễ chế biến, dễ giặt

Áo quần là để che thân, dĩ nhiên rồi! Cho nên nguồn gốc của quần áo thì chỉ có thể là do cái ý muốn bảo vệ thân thể trước những đổi thay thời tiết. Thế nhưng, ngày nay, quần áo đâu phải chỉ là để che thân mà thôi. Điều quan trọng không kém việc che thân là

Chẳng hiểu sao dân Mỹ lại không thích uống trà như nhiều dân tộc khác. Ở Mỹ, trung bình mỗi năm mỗi đầu người dân Mỹ chỉ dùng khoảng 500 gam trà trong khi đó thì mỗi người Anh dùng trung bình 4,5kg mới đủ “đô”. Người Trung Quốc thì thôi khỏi nói, họ là dân

Bạn có biết, Hoàng đế Napoleon (1769-1821) đã có nhiều công đối với nghề đóng đồ hộp thực phẩm lắm đó. Dĩ nhiên là từ hàng ngàn năm trước con người đã thử đủ cách để giữ thực phẩm được lâu mà không bị hư. Nhưng, qua các chiến dịch của Napoleon, nghề đóng đ

Đã bao giờ bạn được ăn thứ kẹo nào mà lại không có vị ngọt chưa? Thật ra người ta thường liên kết ý tưởng “kẹo” với ý tưởng “ngọt”. Sở dĩ như vậy vì phần quan trọng nhất của kẹo là đường. Biết như vậy rồi, ta sẽ không ngạc nhiên khi tìm hiểu từ nguyên của

Bạn thử tưởng tượng xem đời sống của bạn sẽ như thế nào nếu không có xà bông? Ăn ở sạch sẽ là một nhu cầu quan trọng, vì vậy hầu hết chúng ta đều nghĩ rằng xà bông là một phát minh trước tiên của con người? Ấy vậy mà cho đến thời Công nguyên, tuyệt đối, co

Sữa được coi là một lương thực tuyệt hảo vì nó cung cấp cho cơ thể nhiều chất dinh dưỡng với phẩm chất tố như protein, đường lactô, muối khoáng và nhiều loại vitamin. Một thời gian rất dài, người ta vắt sữa bò xong là đem dùng (uống) liền chớ không có xử l

Than củi được dùng làm mặt nạ ngừa hơi ngạt, lọc nước, bút chì, xi đánh giầy, kem đánh răng và thuốc chữa bệnh. Nhưng than củi là gì? Không nên hiểu than củi (charcoal) đơn giản là khúc củi chưa cháy trọn vẹn, là cái chất đen đen còn lại của khúc củi chưa

Có ai lại không ưa mùi hương thơm, kể cả người tiền sử? Khai quật các di tích cổ Ai Cập, người ta tìm được những hũ đựng chất hương liệu đặc sền sệt trong các mộ cổ có từ 5.000 năm trước lại chẳng phải là bằng chứng người xưa cũng chuộng và chế tạo ra các

Hắc ín hay nói nôm na là dầu hắc hay nhựa đường coi bộ là chất rất thông thường. Vậy mà ít có chất nào có tính chất quan trọng và kích thích bằng nó. Khi nung để luyện than “cốc”, có một chất đặc sền sệt màu đen chảy ra. Lúc đầu chất đặc sền sệt này bị coi

Chất khí làm chảy nước mắt chỉ là một trong nhiều thứ khí mà người ta chế ra và tác động vào cơ thể con người, khiến cho nạn nhân bị tê liệt, bệnh hoặc có thể tử vong. Nghĩ đến tác dụng của loại khí này không phải là điều thú vị gì và các chất khí độc này

Cũng như nhiều sản phẩm do thiên nhiên hoặc con người tạo ra, clor là một sản phẩm vừa có ích vừa có hại. Trong thời kỳ chiến tranh, một vài loại vũ khí hóa học đã lấy chất clor này làm nguyên liệu căn bản. Thời bình, clor là nguyên liệu bảo vệ sức khỏe co

Cao su là một chất đặc nhưng đàn hồi và dính, do mủ (nhựa) màu trắng sữa của loại thực vật gọi là “latex”. Chất nhựa này có trong vỏ, rễ, thân, cành lá, quả của một vài loại thảo mộc. Có tới 400 loại thảo mộc khác nhau - đủ thứ từ dây leo, cây bụi và cây t

Bạn có thể tưởng tượng một thành phố lớn hiện đại mà không có đèn quảng cáo bằng đèn néon không? Hình thức quảng cáo bằng đèn này phổ biến đến nỗi ở khắp các thành phố trên toàn cầu đều có. Nhưng đèn néon là gì và chế tạo như thế nào? Néon là một loại khí

“Thổi” thủy tinh là một kỹ năng có từ rất xưa. Nhưng khi người ta chế ra được những máy “thổi” thì cái nghề thổi thủy tinh của con người càng lúc càng ít người làm. Lúc còn trong tình trạng nóng chảy, thủy tinh được “gia công” theo nhiều cách như thổi, ép,

Chắc bạn tưởng rằng thủy tinh được chế tạo bằng một tổng hợp hóa chất đặc biệt, cần một phương pháp cũng đặc biệt, nghĩa là một thứ “phép lạ của các nhà hóa học!”. Thật ra thì chẳng có gì ghê gớm, kỳ bí lắm đâu. Chất liệu cũng như phương pháp có phần đơn g

Điều kỳ lạ là thời nào và bất cứ ở đâu trên thế giới, trẻ em cũng có những ý tưởng ít nhiều giống nhau về trò chơi. Ngày nay trẻ em trong nhiều thành phố Hoa Kỳ còn chơi trò bắn bi nhưng thật ra trò chơi này đã được trẻ em trên toàn thế giới chơi từ lúc kh

Trước khi phát hiện ra lửa thì nguồn gốc độc nhất cung cấp nhiệt và ánh sáng cho con người là mặt trời. Vì không vận dụng được nguồn năng lượng này theo ý muốn nên con người đã không thể đương đầu với sự giá lạnh và tăm tối. Rồi con người đã phát hiện ra l

Nói chắc các bạn không tin: mặt trời là cái đồng hồ đầu tiên của loài người đấy. Từ lâu người ta đã đoán giờ trong ngày bằng cách nhìn mặt trời đi ngang qua bầu trời. Những kiểu nói: mặt trời lên đến ngọn tre, mặt trời lên đến đỉnh đầu, chiều tà... chẳng p

Vài trăm năm trước đây chắc chẳng có ai tin rằng con người có thể ở và làm việc trong các tòa nhà cao ốc cao đến nỗi hầu như không thể đi bộ lên các tầng trên cao. Nếu không có thang máy thì chắc chắn không thể có những tòa nhà “chọc trời”.

Chẳng ai biết cối xay gió do ai phát minh (sáng chế) ra và đã được phát minh ở đâu, từ bao giờ. Có lẽ cánh buồm đã là những gợi ý cho phát minh, sáng chế cối xay gió.

Tại Hoa Kỳ, trị giá vàng bạc, kim cương khai thác được trong một năm không bằng trị giá của những bản quyền sáng chế cũng trong năm đó. Vậy thì bản quyền sáng chế là gì? Đó là sự công nhận của chính quyền - đại diện cho xã hội - dành cho người đầu tiên đã

Từ lâu, rất lâu, loài người đã sống rải rác khắp mặt đất. Vậy mà trong suốt lịch sử dài dằng dặc ấy thì sự thay đổi lớn lao nhất trong đời sống của con người mới chỉ xảy ra cách nay khoảng hơn 200 năm. Sự kiện làm thay đổi nếp sống và hoạt động của con ngư

Trong thời kỳ tình hình thế giới căng thẳng, ta thường nghe nhắc đến Liên Hiệp Quốc (LHQ). Vậy, tổ chức LHQ là gì? Tại sao nó được thành lập? Nó nhằm mục đích gì? Dưới đây chỉ mô tả rất vắn tắt về tổ chức quốc tế này và nêu vài điều ta nên biết về nó.

Khái niệm công lý hay luật pháp thành hình ngay từ khi mối quan hệ xã hội được thiết lập. Mục đích của luật pháp là thiết định và vạch rõ mối quan hệ xã hội giữa con người với con người sống trong cộng đồng đó. Luật pháp cố gắng đem lại cho mỗi cá nhân quy

Tiếng Anh, thời Phục hưng được gọi là “Renaissance”. Đúng ra, đây là tiếng Pháp và có nghĩa là “tái sinh”. Thời Phục hưng là thời “tái sinh” đã diễn ra tại châu Âu từ thế kỷ XIV đến thế kỷ XVI.

Các sử gia đã chia lịch sử loài người thành ba thời kỳ lớn: thời Thượng cổ, thời Trung cổ và thời Hiện đại. Thời Trung cổ nằm vắt ngang giữa thời Thượng cổ với thời Hiện đại, nghĩa là từ khi đế quốc La Mã bắt đầu sụp đổ cho đến khoảng thế kỷ XV. Tất nhiên

Nếu chẳng may bạn bị giạt vào một hoang đảo hoặc bạn muốn đem hàng hóa gì đó từ nơi này đến nơi kia thì bạn làm thế nào? Hỏi dấm dớ chửa, thì cứ đem nó đi! Đồng ý thôi. Nhưng, đem nó đi bằng cách nào, bằng phương tiện gì kìa? Thời xưa, phương tiện vận chuy

Ta thường nghe nói bất cứ cái gì xảy ra ở “Wall Street” đều ảnh hưởng đến đời sống của mọi người trên thế giới. “Wall Street” là cái gì mà ghê gớm thế và nó tác động đến đời sống của mọi người như thế nào?

Ngày nay trên thế giới, các thành phố phát triển dữ dội. Có nhiều tòa nhà cao ngất đến nỗi tưởng như nó có thể “chọc” thủng trời. Cứ như vậy thì chẳng do duyên cớ nào khác hơn khiến cho những tòa nhà như vậy được gọi là “chọc trời”, để biểu thị cái độ cao

Tên của các vật dụng mà ta dùng hàng ngày đều có nguồn gốc. Đôi khi ta phải lấy làm ngạc nhiên khi biết nguồn gốc tên của một thứ nào đó. Ta lấy tên của trái “gooseberry” chẳng hạn để làm thí dụ. Trong tên này có chữ “goose” nghĩa là “con ngỗng” và bất cứ

Từ lâu, trước khi có nhà hàng ăn thì cũng đã có những cái quán cho thiên hạ đến đó “nhâm nhi lai rai”, chủ yếu là để tán gẫu. Ngoài quán kiểu này, ở Luân Đôn cũng có một thứ “tiền thân” của các nhà hàng ăn. Đó là các tiệm nấu ăn (cookshop). Chủ nhân của cá

Nấu ăn đúng là một nghệ thuật. Có nhiều tay đầu bếp danh giá chẳng kém gì các nghệ sĩ lớn. Nhiều nhà hàng ăn, hàng trăm ngàn cuốn sách dạy nấu ăn và hàng triệu người hãnh diện cái tài nấu ăn của mình lại chẳng chứng tỏ sự quan trọng của việc nấu ăn sao?

Nhìn một người đàn ông có râu, bạn có thấy ông ta có vẻ đàng hoàng, đứng đắn, thậm chí trông oai vệ hơn không? Trong lịch sử, đó là cảm tưởng người ta thường có đối với người có râu. Râu là biểu hiện của “đấng tu mi nam tử”. Đó là lý do tại sao, thời xưa,

Người Mỹ luôn tự hào vì sự sạch sẽ đã trở thành “truyền thống quốc gia” của họ, vì nhà nào mà lại không có bồn tắm? Vâng, nhưng có điều này có lẽ họ không biết. Đó là đã có thời, các nhà có radio (máy thu thanh) thì nhiều mà bồn tắm thì không. Loại này khá

Việc săn sóc chữa trị cho người yếu đau, bệnh hoạn đã có từ rất lâu trong xã hội. Nhưng cái ý tưởng thành lập một nơi chuyên làm việc này thì lại là một ý tưởng khá mới mẻ trong lịch sử loài người.

Trên tường phòng mạch của bác sĩ (ở Âu Mỹ) đều có treo một cách trang trọng tấm bảng ghi “LỜI THỀ HIP-POCRATES”. Các sinh viên khi tốt nghiệp khoa y với bằng bác sĩ phải đọc “lời thề Hippocrates”. Họ thề hứa cái gì và Hippocrates là ai?

Đối với bạn thì con số “zero” (số không) có đáng gì đâu mà thiên hạ trầm trồ, xuýt xoa khen là “sáng tạo vĩ đại” nhất của con người? Bạn ơi, đừng đánh giá thấp nó nhé. Đó thật sự là một khái niệm có ảnh hưởng vĩ đại nhất trong lịch sử sáng tạo của loài ngư

Khi thiết lập hệ thống đo (chiều dài, diện tích) lường (chất lỏng, trọng lượng) người ta có thể chọn bất cứ một độ dài nào đó hoặc một thể tích, một trọng lượng nào đó làm đơn vị chuẩn. Chẳng hạn, người ta có thể lấy chiều cao trung bình của người làm đơn

Nhiều dân tộc lên tiếng tự nhận mình là tác giả của trò chơi “đánh bài”. Có người cho rằng gốc gác của cỗ bài tây là từ Ai Cập, người thì cho rằng nó có gốc gác Ả Rập, Ấn Độ, Trung Hoa... Ôi thôi, đủ!

Có lẽ danh dự lớn nhất mà vận động viên có thể đạt tới là giành được huy chương vàng ở Thế vận hội Olympic. Nhưng, bạn biết không, cái ý tưởng về một thể thao Olympic đã có từ hơn 2.500 năm rồi đấy. Theo thần thoại Hy Lạp thì thể thao Olympic đã do Hercule